بررسی نحوه ی کاربرد تمثیل در قصاید خاقانی

پایان نامه
چکیده

بررسی نحوه ی کاربرد تمثیل در قصاید خاقانی توسط فرشته محمدزاده تمثیل یکی از اصطلاحات پر سابقه، گسترده و پرکاربرد در میان شاعران است. به طوری که بسیاری از شاعران در دوره های مختلف شعر فارسی، بیش و کم آن را به کار برده و آن را به عنوان وسیله ای برای محسوس کردن و قابل درک نمودن اندیشه ها و سخنان خود قرار داده اند. یکی از شعرای توانای زبان فارسی که به شیوه ای بسیار هنرمندانه،این اصطلاح را استعمال نموده و تمثیلات فراوانی را در اشعار خویش آورده ، خاقانی شروانی است. بنابراین نگارنده در این رساله، قصاید خاقانی را از نظر تمثیل مورد بررسی قرار داده و ابیاتی که خاقانی در آنها تمثیل را به کار برده استخراج نموده است. این رساله مشتمل بر چهار فصل است و فصلهای سوم و چهارم خود دارای دو بخش می باشد. فصل اول اختصاص به مقدمه، اهداف، فرضیه ها و روش پژوهش دارد. در فصل دوم به پیشینه ی تمثیل و ذکر انواع آن پرداخته شده و تأثیر وزن و بحر در میزان تمثیل پردازی خاقانی بررسی شده است. فصل سوم به دو بخش تقسیم شده است: در بخش اول به اختصار به شرح حال، زندگی و جایگاه ادبی خاقانی، پرداخته و در بخش دوم نحوه ی بهره مندی شاعران در دوره های مختلف شعر فارسی از تمثیل بررسی شده است. فصل چهارم _که اساس کار ماست_ نیز دارای دو بخش می باشد. در بخش اول اهداف و مقاصد خاقانی از کاربرد تمثیل بیان شده و در بخش دوم عناصر به کار رفته در تمثیلهای دیوان قصاید خاقانی با ذکر شواهد متعدد بیان شده است و در پایان به این نتیجه رسیده ایم که خاقانی برای بیان اهداف و اغراض متنوع خود به تمثیل پردازی نگاهی ویژه دارد و از عناصر متعددی در تمثیل پردازی خود سود جسته است. برای آگاهی بیشتر جدول ها و نمودارهای فراوانی مربوط به اهداف و مقاصد و عناصر به کار رفته در تمثیلها آورده شده است. واژه های کلیدی: تمثیل، خاقانی، قصاید، اهداف، عناصر

منابع مشابه

اهداف و ابزارهای کاربرد تمثیل در دیوان خاقانی

  تمثیل یکی از مباحث گسترده، پرسابقه و پرکاربرد در اشعار شاعران در دوره‌های مختلف شعر فارسی است. با توجه به اهمیت این موضوع، در کتابهای بیانی و بلاغی تعریفهای متعدد و پریشانی برای آن نقل کرده‌اند. خاقانی که یکی از نمایندگان صاحب سبک شعر در دوره سلجوقی محسوب می شود، به مقوله تمثیل نگاهی ویژه دارد. در این مقاله نگارندگان در ابتدا ضمن پرداختن اجمالی به تعریفهای مختلف تمثیل، اشعار خاقانی را از این ...

متن کامل

متناقض نمایی در قصاید خاقانی

متناقض نمایی در حقیقت یک امکان زبانی است برای برجسته سازی که به جهت شکستن هنجار زبان و عادت ستیزی موجب شگفتی و در نتیجه التذاذ هنری می شود. متناقض نمایی با تضاد (طباق) متفاوت است...

متن کامل

هنجارگریزی‌های خاقانی در ردیف قصاید

ردیف یکی از عوامل مهم و نقش‌آفرین در افزایش موسیقی کناری شعر است. قرار گرفتن آن بعد از قافیه و داشتن وحدت لفظی و معنایی وجه مشترک همه تعاریف این مقوله از آغاز تاکنون بوده است. خاقانی شروانی (595-515 هـ . ق) با هنجارگریزی در این زمینه و استفاده از ظرفیت‌های زبانی چون ایجاد معانی مجازی، کنایی و استعاری جدید در بافت کلام، همه تعاریف موجود در زمینه وحدت معنایی را زیر سؤال برده است؛ به‌گونه‌ای که تن...

متن کامل

ایهام تناسب در قصاید خاقانی

متن کامل

کارکردهای هنری عناصر چهارگانه در قصاید خاقانی

بی تردید خاقانی، شاعر بزرگ قرن ششم، صاحب سبک خاصی است. هرچند در این روزگار آوردن زیورهای لفظی و معنوی و مقوله های چهارگانه بیان ذهن همۀ شاعران را به خود معطوف کرده بود اما قصاید خاقانی مظهر و جلوه گاه بلا منازع این آرایه ها و آراستن ها است. جولان بی مانند خاقانی در آوردگاه های علمی چون تاریخ، فلسفه، طب، نجوم، داستان های پیامبران، قرآن و کلام ، تفسیر و اسطوره های ایرانی و ... دیوان او را همانند ...

متن کامل

بازتاب زیبایی‌شناختی سیمای پیامبران در قصاید خاقانی

زندگی و سرگذشت پیامبران به عنوان انسان‌هایی کامل و دارای شخصیّت آسمانی و سیره انسانی در اکثر متون ادب فارسی انعکاس یافته و یکی از غنی‌ترین منابع الهام در شکل‌گیری آثار هنری و ادبی، همواره سرچشمه مضمون‌آفرینی و تصویرسازی شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. آنچه در این مقاله به آن پرداخته می‌شود، تحلیل سرگذشت پیامبران در قصاید خاقانی است. شاعر شروان برای طرح هنرمندانه اشعارش از سرگذشت هفده‌ ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023